Haurraren hankak gurutzatuz kantatu edo esaten da:
Cantamos o recitamos mientras vamos cruzando los pies de la niña o el niño:
Nous chantons ou récitons en même temps que nous croisons les jambes de l’enfant :
Xangolo-mangolo,
haur hau nongo?
Ona bada, guretako,
gaiztoa bada, Markalaingo.
Ez dudala beharrik,
baditudala franko!
Orduan?
Putzuan beheiti botatzeko!
(Bera)
Umea gora begira etzanda dagoela, haren hankak hartu eta ezker-eskuinera mugitzen ditugu hitz horiek esan bitartean. “Purrut, purrut, purrut!” zatian hanketatik hartu eta goraka tira egin behar zaio.
Tumbamos a la niña o el niño boca arriba y le movemos los pies de un lado a otro mientras recitamos estas palabras. Al decir “purrut, purrut, purrut!” tiramos de sus pies hacia arriba.
Nous prenons les pieds de l’enfant et nous récitons pendant que nous les bougeons d’un côté à l’autre. Lorsque nous disons «purrut, purrut, purrut!», nous tirons des pieds vers le haut.
Xango-mango,
gure haurra nongo?
Gure haurra guretako,
tirritako, tarratako!
Purrut, purrut, purrut!
Amatxo(re)ntzako!
(Baraibar)
Xango-mango,
haur hau nongo?
Ona bada,
guretzako,
gaiztoa bada,
Santian bordan beheiti bo(ta)tzeko!
(Arano)
Esku batean zerbait gorde (esaterako, gozoki bat), bi eskuak itxi eta aukeratzeko eskaini, honakoa esaten den bitartean…
Escondemos, por ejemplo, un caramelo en una mano. Cerramos ambas manos y se las ofrecemos a la niña o el niño, mientras decimos…
Nous cachons quelque chose dans une main, par exemple un bonbon ; nous fermons les deux mains et nous les tendons vers lui. Pendant que nous prononçons ces mots…
Txista-mista,
hor da mista,
ez bada,
hemen dagoela!
(Itsaso)
Umea magalean guri begira hartu eta umearen eskuak norberaren aurpegia laztanduz egiten da jolasa. “Marrau-marrau” horretan, berriz, laztana kolpetxo bihurtzen da.
Teniendo a la niña o el niño en el regazo, cogemos sus manos y hacemos que nos acaricie la cara mientras pronunciamos estas palabras. Al decir “marrau-marrau” la caricia se convierte en suaves golpecitos.
Le jeu consiste à prendre l’enfant dans le giron, face à nous, prendre ses mains et faire qu’il caresse notre visage. Lorsque nous disons «marrau-marrau» les caresses deviennent des petits coups
Katu mixi marrau!
Laratzean goiti,
bere bost ume(a)k ondotik,
seigarrena sabelean,
ogi pixka bat magalean.
Marrau, marrau, marrau!
(Goizueta)
Behatzen funtzioak, txikienetik hasita.
Las funciones de los dedos, empezando por el meñique.
Les fonctions des doigts, en commençant par le plus petit.
Honek txotxak bildu,
honek su egin,
honek eltzea paratu,
honek pixka bat probatu
eta potzolo honek dena-dena jan!
(Leitza)
Honek arrautzak ekarri,
honek prexitu,
honek gatza eman,
honek pixka bat probatu
eta potzolotzar honek denak jan!
(Berroeta)
Honek txostamarra bildu,
honek su egin,
honek eltzea paratu,
honek pixka bat probatu duelako,
beste honek dena jan!
(Arbizu)
Honek xori bat ekarri,
honek pipildu,
honek saltsatu,
honek dastatu
ta tripa handi honek dena jan!
(Luzaide)
Negarrez ari den umeari irribarrea ateratzekoedota zirikatzeko:
Para hacer que sonría o para hacerle rabiar cuando llora:
Pour faire rire ou taquiner un enfant qui pleure :
Irri ta negar,
bihar ezkondu behar!
No(re)kin ta no(re)kin?
Errotako amona zaharrarekin!
(Bera)
